Ngày 07/12/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 86/2023/NĐ-CP quy định về khung tiêu chuẩn và trình tự, thủ tục, hồ sơ xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”; Nghị định này có hiệu lực từ ngày 30/01/2024 và thay thế Nghị định số 122/2018/NĐ-CP ngày 17/9/2018.
Nghị định số 86/2023/NĐ-CP có 3 chương, 12 Điều gồm những quy định chung, quy định cụ thể và tổ chức thực hiện. Trong đó có nhiều điểm mới về nguyên tắc xét tặng, thời gian, thẩm quyền xét tặng; khung tiêu chuẩn xét tặng các danh hiệu; hồ sơ, trình tự, thủ tục xét tặng các danh hiệu… Đặc biệt, có thêm quy định về danh hiệu “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”.
Về khung tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa” có 3 tiêu chuẩn: (1) Gương mẫu chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; (2) Tích cực tham gia các phong trào thi đua lao động, sản xuất, học tập, bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội của địa phương; (3) Gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh; thường xuyên gắn bó, đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ trong cộng đồng.
Về khung tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Thôn, Tổ dân phố văn hóa” có 5 tiêu chuẩn: (1) Đời sống kinh tế ổn định và phát triển; (2) Đời sống văn hóa, tinh thần lành mạnh, phong phú; (3) Môi trường an toàn, thân thiện, cảnh quan sạch đẹp; (4) Chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, an toàn xã hội; tích cực tham gia các phong trào thi đua của địa phương; (5) Có tinh thần đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong cộng đồng.
Về khung tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu” có 5 tiêu chuẩn: (1) Thực hiện tốt các nhiệm vụ kinh tế- xã hội, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội được giao; (2) Đời sống kinh tế ổn định và từng bước phát triển; (3) Đời sống văn hóa, tinh thần lành mạnh, phong phú; (4) Môi trường an toàn, thân thiện, cảnh quan sạch đẹp; (5) Chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
1. Danh hiệu “Gia đình văn hóa”
a) Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố tổ chức thực hiện theo trình tự sau:
Chủ trì, phối hợp với Trưởng ban Ban Công tác Mặt trận, các tổ chức đoàn thể cùng cấp tổ chức họp, đánh giá mức độ đạt các tiêu chuẩn của từng hộ gia đình trong phạm vi quản lý.
Tổng hợp danh sách các hộ gia đình đủ điều kiện đề nghị xét tặng và thông báo công khai trên bảng tin công cộng hoặc các hình thức khác (nếu có) để lấy ý kiến người dân trong thời hạn 10 ngày.
Hết thời hạn lấy ý kiến, lập hồ sơ theo quy định tại khoản 1 Điều 7 Nghị định này, trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định.
b) Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa” (Mẫu số 10 Phụ lục IV kèm theo Nghị định này).
2. Danh hiệu “Thôn, tổ dân phố văn hóa”
a) Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố gửi Báo cáo thành tích đề nghị xét tặng danh hiệu thi đua đến Ủy ban nhân dân cấp xã.
b) Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức họp Hội đồng thi đua - khen thưởng cùng cấp để đánh giá, quyết định danh sách thôn, tổ dân phố đủ điều kiện đề nghị xét tặng danh hiệu “Thôn, tổ dân phố văn hóa”; công khai trên trang thông tin điện tử của đơn vị hoặc các hình thức khác (nếu có) để lấy ý kiến người dân trong thời hạn 10 ngày;
c) Ủy ban nhân dân cấp xã lập hồ sơ theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Nghị định này, trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định.
d) Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định tặng danh hiệu (Mẫu số 11 của Phụ lục IV) kèm theo Nghị định này) và bằng chứng nhận “Thôn, tổ dân phố văn hóa”.
3. Danh hiệu “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”
a) Ủy ban nhân dân cấp xã gửi Báo cáo thành tích đề nghị xét tặng danh hiệu “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu” đến Ủy ban nhân dân cấp huyện.
b) Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức họp Hội đồng thi đua - khen thưởng cùng cấp để đánh giá, quyết định danh sách xã, phường, thị trấn đủ điều kiện đề nghị xét tặng danh hiệu “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”; công khai trên trang thông tin điện tử của đơn vị hoặc các hình thức khác (nếu có) để lấy ý kiến người dân trong thời hạn 10 ngày.
c) Ủy ban nhân dân cấp huyện lập hồ sơ theo quy định tại khoản 3 Điều 7 nghị định này, trình Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.
d) Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tặng danh hiệu ( Mẫu số 12 Phụ lục IV kèm theo Nghị định này) và bằng chứng nhận “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”.
